मधेशमा निर्णायक शक्तिको रुपमा उदाएको जनमतमा दलको नेता बन्ने होड

प्रकाशित; शनिबार, पौष ०२, २०७९

जनकपुरधाम । डा. सिके राउत नेतृत्वको जनमत पार्टी मधेश प्रदेश सभाको निर्णायक शक्तिको रुपमा उदाएको छ ।

यो आकलन कसैले गरेका थिएनन् । जनमत मधेशमा सरकारको नेतृत्वको दाबी गरिरहेको छ । प्रत्यक्ष र समानुपातिकसहित प्रतिनिधि सभामा ६ सिट जितेको जनमत संघीय सरकारमा पनि सहभागी हुने तयारीमा छ ।

यो प्रदेशसमा २२ सिटसहित दोस्रो दलको हैसियतमा सत्ता गठबन्धन घटक कांग्रेस नेतृत्वको सरकार बन्ने सम्भवाना छ । यद्यपि केन्द्रमा हुने सहमति अनुसार नै मधेश प्रदेशमा सरकार बन्ने देखिन्छ ।

यस्तोमा अवस्थामा कांग्रेस वा जनमतको नेतृत्व गर्ने सम्भावना पनि यथावत नै छ । तर जनमतले नेतृत्व नपाएको खण्डमा केन्द्र र प्रदेशमा महत्वपूर्ण मन्त्रालय लिने रणनीति छ ।

योसँगै मधेश प्रदेशमा जनमत पार्टीमा दलको नेताको लागि पनि लविङ सुरु भएको छ ।

जनमतमा पनि अरु दल जस्तै दलको नेताका आकंक्षी धेरै देखिएका छन् । तर, चारजना मुख्य दाबेदार छन् ।

प्रत्यक्ष निर्वाचित सतिशकुमार सिंह र त्रिभुवन साह दाबेदार छन् भने समानुपातिक तर्फका बसन्त कुशवाहा र चन्दन सिंहको पनि दाबी छ । यी चारजना मध्ये एकजना दलका नेता हुने जनमतका एक शीर्ष नेताले बताए ।

सतिश सप्तरी क्षेत्र नं. २ (क) प्रदेशसभा क्षेत्रबाट जितेका हुन् । उनले प्रदेश सरकारका अर्थमन्त्रीसमेत रहेका जसपाका उम्मेदवार शैलेन्द्रप्रसाद साहलाई दोब्बर बढी मताअन्तरले पराजित गरेका हुन् । सतिश सप्तरीको तिलाठी कोइलाडी गाउँपालिकाका पूर्वअध्यक्ष हुन् ।

तत्कालीन राजपाबाट उनले २०७४ मा चुनाव जितेका थिए । पछि जसपा हुँदै लोसपा भएपछि चुनावको केही दिन पहिला जनमत पार्टीमा प्रवेश गरेका थिए ।

वर्तमान मन्त्रीलाई दोब्बर बढी मतान्तरले पराजित गर्दै जित हातपार्नु र पहिला पाँच वर्ष गाउँपालिका चलाएको अनुभवको आधारमा योग्य रहेकाले आफू दलको नेताको दाबेदार रहेको उनी बताउँछन् ।

‘म लामोसमय जिल्लाको नेतृत्व गरेको छु । पाँच वर्ष पालिका प्रमुख भएर गाउँपालिका चलाएको छु । प्रत्यक्षबाट दोब्बर बढी मतान्तरले मन्त्रीलाई पराजित गर्दै जितेको हुँ । म मा नेतृत्व गर्ने क्षमता छ । यो हिसाबले म दलको नेताको आकंक्षी हुँ,’ सतिशले भने, ‘यद्यपि संगठनले गर्ने निर्णय सबैले मान्नु पर्छ’

अर्का दाबेदार त्रिभुभव सिरहा ४ (क) बाट पूर्वमन्त्री तथा माओवादी केन्द्रका नेता महेन्द्र पासवानलाई पराजित गर्दै जितेका हुन् ।

स्थानीय चुनावताका उनी जनमत पार्टीमा प्रवेश गरेका थिए । दुईवटा गठबन्धनका उम्मेदबारलाई आफूले पराजित गर्दै जित हात पारेको भन्दै उनी दलका नेताको लागि योग्य रहेको बताउँछन् । ‘कम्युनिष्टको किल्ला कसैले ढालेका थिएनन् । मैले दुईवटा गठबन्धनका उम्मेदवारलाई पराजित गर्दै जितेको हुँ । त्यस कारण दलको नेताको दाबेदार म पनि हुँ’,उनले भने ।

समानुपातिक तर्फका सांसदहरु पनि दलको नेताको आकंक्षी रहेको बताउँदै सांसद त्रिभुवनले पार्टी नेतृत्वले यसमा विचार गर्नु पने सुझाए ।

दलका नेताको अर्का प्रबल दाबेदार हुन् बसन्त कुशवाहा । उनी पार्टी उपाध्यक्ष हुन् । डा. राउत पछि पार्टीमा कुशवाहाकै पदीय क्रम छ ।

अनुभवी इन्जिनियर रहेका उनी विदेशमै बसेर लामोसमय काम गरेका छन् । उनी जनमतको विदेश विभाग प्रमुख पनि हुन् । पार्टीको वरीयता, प्राविधिक तथा प्रशासनिक राम्रो अनुभव, पार्टीको फुलटाइमर नेताको हिसाबले आफू पनि दलको नेताको दाबेदार रहेको उनको भनाइ छ ।

‘अध्यक्ष पछिको पार्टीको वरीयतामा मै छु । मसँग प्रशासनिक प्राविधक अनुभव करिब २० वर्षको छ । देश विदेशमा पनि म धेरै ठाउँमा काम गरिसकेका छु । यस हिसाबे म मुख्यमन्त्री बने विदेशीसँग गर्नुपर्ने डिलिंगमा विज्ञता राख्छु । परिपक्व छु । त्यस कारण म दलको नेताको आकंक्षी हुँ,’ कुशवाहाले भने ।

कुशवाहा जस्तै आकंक्षी छन् समानुपातिक चन्दन सिंह । उनी पार्टीका महासचिव हुन् । आफू दलको नेताको आकांक्षी हुनु स्वभाविक रहेको उनले बताए । ‘म आकंक्षी हुँ । यो विषयमा हामी विचार गर्दैछौं । छान्ने जिम्मा राष्ट्रिय अध्यक्षजीलाई नै दिएका छौं,’ सिंहले भने ।

जनमतभित्र दलको नेता प्रत्यक्ष वा समानुपातिकतर्फ बन्ने विषयमा मतभेद छ । प्रत्यक्षतर्फ जितेका अधिकांश सांसले प्रत्यक्ष तर्फबाटै दलको नेता चयन हुनु पर्ने पक्षमा छन् । तर, समानुपातिक तर्फका सांसद भने योग्य व्यक्ति प्रत्यक्ष वा समानुपातिक जेबाट भए पनि दलको नेता छनोट गर्नुपर्ने तर्क गर्छन् ।

प्रत्यक्ष ६४ र समानुपातिक ४३ गरी १०७ सिट रहेको मधेश प्रदेशसभामा २३ सिटसहित एमाले पहिलो, २२ सिटसहित कांग्रेस दोस्रो १६ सिटसहित जसपा तेस्रो हैसियतमा छ ।

१३ सिटसहित जनमत चौथो छन् भने पाँचौ स्थानमा लोसपा छन् । उसको ९ सिट रहेको छ भने ८ सिटसहित माओवादी केन्द्र छाठौं र ७ सिटसहित एकीकृत समाजवादी सातौं दलको हैसियतमा पुगेको छ । यस प्रदेशसभामा ६स्वतन्त्र सांसद छन् । राप्रपा, नेपाल संघीय समाजवादी र नागरिक उन्मुक्ति पार्टीको पनि एक/एक सिट रहेको छ ।